Γαία πυρί μειχθήτω του Κώνστα Κωνσταντίνου 6/2/ 2010
«Εμού θανόντος γαία πυρί μειχθήτω» (Πανάρκης ο αινιγματοποιός, περί το 450 π.Χ). Έτσι λέμε όταν θέλουμε να δηλώσουμε την απόλυτη αδιαφορία για τις όποιες συνέπειες μιας πράξης μας: Εγώ θα διεκδικήσω το δίκαιό μου και γαία πυρί μειχθήτω. Ας γίνει, δηλαδή, ό,τι θέλει. Έχασαν πια και οι λέξεις το νόημά τους. Όσο πιο κομψές και πολυκαιρισμένες, τόσο και πιο θολές. Ο αγώνας γίνεται συνώνυμο της αγωνίας. Η κινητοποίηση, άλλη έκφραση της ακινησίας. Ο παραγωγός αντικαθίσταται από τον έμπορο, ο αγρότης από τον μεσάζοντα. Μεταπρατική Ελλάδα, χώρα του μικρού Μήτσου και του μεγάλου αφεντικού. Δύσκολοι καιροί. Που η συντεχνιακή λογική τούς κάνει ανυπόφορους. Είπαμε ότι ζοριζόμαστε και χρειάζεται συναίνεση. Πώς όμως, αφού οι πρακτικές της καταστροφής δεν άλλαξαν; Είναι και εκείνη η υποκρισία. Να καταδικάζεις αλλά να μην κάνεις τίποτα για να αποτρέψεις, επειδή σε βολεύει κομματικά. Και ποιος δεν έχει δίκαιο σ’ αυτό τον τόπο; Όταν όμως θεωρεί ότι με το ζόρι το «δίκιο του» πρέπει να γίνει θηλιά για να μετατραπεί και σε δίκαιο της κοινωνίας, τότε αρχίζει η αποκαθήλωση μας.
Γι’ αυτό γράφω. Επειδή η ασημαντότητα του μηδενός γυροφέρνει σαν σβούρα πάνω από τα κεφάλια μας. Προκρίνει τα άτομα και καταρρακώνει τα πρόσωπα. Γράφω για να αποκρούσω τη θλίψη, με τα θλιβερά που συμβαίνουν γύρω μας. Νομίζει κανείς ότι σε λίγο τίποτε άλλο δεν απομένει παρά να μας συνθλίψουν οι μυλόπετρες της κατάρρευσης. Μια δύσοσμη ντεκαντάνς απλώνεται και διεισδύει χρόνια τώρα σε όλους τους χώρους της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής μας ζωής. Για να υφέρπει τώρα μια ωχαδερφική νομιμοποίηση της ανομίας. Παλιό παραμύθι. «Εσκόρπισα τον πλούτον ον δέδωκάς μοι πάτερ», ακούμε αυτές τις μέρες την Κυριακή του Ασώτου. Την Κυριακή μας. Αυτοκτονία εις το διηνεκές. «Σβησμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μες τη χώρα», όπως θα ‘λεγε και ο ποιητής (Παλαμάς, Η φλογέρα του βασιλιά). Είναι και τα αρπακτικά απέξω που μυρίστηκαν το πτώμα και ακονίζουν τα δόντια των σπρεντ τους. Εκ στόματος κόρακος… Ξαφνικά απόκτησε η πατρίδα μας αξία μέσα στην απαξίωσή της. Επηρεάζουμε, λέει, τη σταθερότητα της ευρωζώνης! Υπάρχουν άλλωστε και εκείνοι που δεν βλέπουν γενικά την Ευρώπη με καλό μάτι. Δυστυχώς, όποιος δεν μπορεί να δείρει το γαϊδούρι ξεσπά στο σαμάρι. Πώρωση.
Η χώρα χρειάζεται ένα γερό σεισμό που θα ταρακουνήσει συθέμελα τον καθένα μας. Ένα είναι για μένα το μεγαλύτερο σκάνδαλο από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Είναι αυτός ο απίστευτος διοικητικός και διαρθρωτικός αχταρμάς του ελληνικού κράτους που απαξιώνει την ελπίδα και προωθεί την κουτοπονηριά. Έχει δίκιο ο πρωθυπουργός, όταν λέει ότι είναι θέμα εθνικής κυριαρχίας. Με τέτοια χάλια, τι να διεκδικήσεις; Δεν σου μένει παρά ο ρόλος του καρπαζοεισπράκτορα.
Χάνεται η συνοχή της κοινωνίας μας. Αυτό είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα, όταν το λοξοκοίταγμα προς την ευμάρεια ερμηνεύεται δήθεν ως ευημερία και σπρώχνει τον καθένα να βιώνει εντονότερα το συντριπτικό αίσθημα μιας υποβολιμαίας στέρησης. «Γιατί τόσο πολύ είμαστε προσκολλημένοι στις ελπίδες και είμαστε τόσο άπληστοι για όσες φαίνονται πως είναι κέρδη, ώστε ούτε όσοι έχουν πολύ μεγάλο πλούτο θέλουν να αρκούνται σ’ αυτόν, αλλά επιθυμώντας πάντοτε περισσότερα κινδυνεύουν να χάσουν όσα έχουν. (Ισοκράτους, Περί Ειρήνης, 7, 2-5). Πόσοι έχουν την πολυτέλεια αυτή; Είναι αλήθεια, και εδώ, οι λίγοι και ισχυροί που όμως έχουν τη δύναμη να σέρνουν συχνά την κοινωνία από τη μύτη.
Διερωτώμαι αν πράγματι κατανοούμε ως λαός τι μας συμβαίνει. Γιατί έχω την εντύπωση ότι κοιμόμαστε με την ιδέα ότι το σύστημα θα βρει τη λύση στην οικονομική μας μιζέρια. Θα αποφασίσουν οι αγορές. Διαφορετικά, ας αλλάξει το σύστημα εδώ και τώρα για πάρτη μας... Με αυτό το σύστημα χρόνια βαυκαλιζόταν ο Έλληνας. Με τη φενάκη όχι της Ευρώπης αλλά ενός οικονομίστικου (πλην όμως ρωμαίικου) εξευρωπαϊσμού. Ο έξυπνος θα τη φέρει στους αφελείς: «Θα θέλουν να με βλάψουν./ Aλλά δεν θα ξέρει/κανείς απ’ όσους θα με πλησιάζουν/πού κείνται η πληγές μου, τα τρωτά μου μέρη,/κάτω από τα ψεύδη που θα με σκεπάζουν» (Καβάφης, Αιμιλιανός Μονάη, Αλεξανδρεύς, 628–655 μ.X.). Να σκεφτούμε την κοινωνική μας ευθύνη όλοι και ο καθένας από το πόστο του. Να αλλάξουν τα μυαλά μας. Τώρα!
* Ο Κώστας Κωνσταντίνου είναι δ.φ. και καθηγητής στο Πειραματικό Λύκειο
ΠΗΓΉ:
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ ΕΦΗΜΕΡΊΔΑ ΤΗΣ ΚΡΉΤΗΣ
